Circulaire economie komt eraan. Er moet echter wel heel veel gebeuren want we leven inmiddels in een maatschappij waar alles wordt weggegooid en repareren is vaak niet zinvol. Maar waarom is dat eigenlijk niet zinvol of vaak te lastig? Dat heeft met vele factoren te maken. Het Zhaga consortium heeft daarvan iig een stukje opgelost door drivers verder te standaardiseren.

Dus, kun je straks een driver vervangen door een andere zonder enig probleem? Nee dat gaat nog wat te ver al komen we daar wel steeds dichterbij. De eerste stap die nu is gezet betreft vooral de afmetingen van de verschillende drivers. Het voordeel van het standaardiseren van de driver afmetingen en de plaats van de montage gaten is dat drivers van verschillende merken op die plaats zullen passen. Dat is al een hele grote stap in de goede richting.

Repareren en circulaire economie

Hoe ergerlijk is het als een verlichtingstoestel defect is en je kunt geen driver vinden die op dezelfde plek gemonteerd kan worden. Je moet dan extra gaten maken of andere oplossingen zoeken. Dat is niet alleen vervelend maar het helpt ook niet in het rendabel maken van reparatie.

Zhaga book 13

Zhaga boek 13 beschrijft diverse drivers en geeft daarbij een vaste afmeting af en bepaald waar de montage gaten moeten zitten. De armaturen fabrikant krijgt een specifieke ruimte die hij dan vrij moet houden ten behoeve van de driver. De Driver fabrikant mag de driver dan niet groter maken dan de betreffende afmetingen. Kleiner mag welk want het past dan nog steeds in dezelfde ruimte. De gaten voor montage moeten wel op dezelfde plaats zitten.

 

In de figuren en de tabel staan de verschillende afmetingen vermeld. De aanduiding zoals vermeld geeft aan welke afmetingen het betreft. De afmetingen zoals vermeld zijn bedoeld voor inbouw drivers dus niet voor drivers die niet ingebouwd worden in een verlichtingstoestel. Die laatste zijn ook minder interessant om te normaliseren aangezien die drivers vaak los op plafonds worden gelegd en de ruimte meestal minder een dringend probleem is. Ook een alternatieve driver kan vaak makkelijk worden ingezet en gemonteerd (of op het plafond worden gelegd).

Elektrisch?

De afmetingen zijn natuurlijk maar een klein stukje van de puzzel. Zo is er ook een elektrische interface gedefinieerd. Te weten de interface tussen module en driver. Gedefinieerd zijn LEDset pow en LEDset inf. Beide zijn nader gedefinieerd in Zhaga Book 1.

Een aardige stap. Zijn we er daarmee? Nee zeker niet. Er moet nog veel werk verzet worden om de repareerbaarheid te verbeteren. Dit zal in de komende jaren zeker gaan gebeuren. De ontwikkelingen gaan behoorlijk snel. De projecten waaraan gewerkt wordt zullen ervoor zorgen dat reparatie straks een stuk eenvoudiger is. We kunnen dan de levensduur van producten aanzienlijk verlengen. Natuurlijk moeten de defecte drivers nog goed gerecycled kunnen worden. Ook daar wordt door normalisatie organisaties hard aan gewerkt.

Upgrading?

Verlengen van de levensduur doen we niet alleen door de drivers uit te wisselen maar ook de modules. Ook daar worden al goede stappen gezet. Gaan we daarmee niet terug naar de oude situatie en is retrofit niet toch de beste oplossing? Dat is een interessante vraag. Retrofitting maakt niet optimaal gebruik van de mogelijkheden die ledverlichting ons biedt. Het is een goede tussentijdse oplossing maar de beste oplossing blijft toch een geoptimaliseerde led oplossing die goed te repareren is. Misschien wordt het nog wel belangrijker dat de oplossing niet alleen te repareren is maar ook te upgraden.

Na enkele jaren in gebruik zijn er mogelijk nieuwe technieken beschikbaar of toevoegingen beschikbaar die ons het leven weer eenvoudiger maken. Stel dat lifi echt goed doorbreekt en we dat massaal willen gaan inzetten. Hoe nooit zou het dan zijn dat we enkele onze driver hoeven te vervangen door een andere die gewoon op dezelfde plek past? Ons toestel blijft gewoon gebruikt en wordt niet vervangen wat een veelvoud aan voordelen biedt. Met een minimale investering is de installatie dan weer gereed voor de toekomst.

Ter referentie; Veel meer informatie en details zijn te vinden in Book 13 van Zhaga die samen met Book 1 te downloaden zijn van de Zhaga website.