De RoHS richtlijn van 2011 (2011/65/EU) is aangepast. Per 22 Juli 2019 mogen Ftalaten (phthalates) niet meer worden toegepast in elektrotechnische producten. Ftalaten zitten in veel plastics. Het zijn weekmakers, ze zorgen ervoor dat plastic soepel en buigzaam is. Er zijn natuurlijk weer wat uitzonderingen. In bepaalde producten mogen ze nog wat langer worden toegepast. De lijst van verboden stoffen volgens de RoHS richtlijn gaat hiermee van 6 naar 10.

Welke stoffen worden toegevoegd?

• Bis(2-ethylhexyl)ftalaat (DEHP)
• Butylbenzylftalaat (BBP)
• Dibutylftalaat (DBP)
• Di-isobutylftalaat (DIBP)

Welke richtlijnen?

Richtlijn 2015/863 van 31 maart 2015 tot wijziging van bijlage II bij Richtlijn 2011/65/EU.

Wat zijn Ftalaten (phthalates)?

Ftalaten zijn esters van ftaalzuur (1,2-benzeendicarbonzuur) en diverse alcoholen, zoals bis(2-ethylhexyl)ftalaat (DEHP), dibutylftalaat (DBP), Di-isobutylftalaat (DIBP) en benzylbutylftalaat (BBP). Ftalaten is het Nederlandse woord voor Phthalates.

Waar zit het in?

Ftalaten zitten in vooral in kunststofproducten. Het kan gaan om verpakkingen, kunststof behuizingen, coatings, verven, speelgoed, nagellak, shampoo, plakband, medisch materiaal, PVC vloeren, PVC kabels etc.

Wat is het gevaar?

Nier- en leverbeschadigingen, tumoren, hart- en longproblemen, invloeden op de voortplantingsorganen, de foetale ontwikkeling en de vruchtbaarheid. De stoffen komen vrij in de lucht en door direct contact. Ook door onze afvoersystemen worden ze naar het milieu afgevoerd en zorgen voor afwijkingen bij dieren.

Hoe worden ze opgenomen?

Ftalaten worden opgenomen door delen in de mond te steken, vooral een gevaar bij speelgoed. Kinderen steken speelgoed vaak in de mond en zo worden de stoffen in het lichaam opgenomen. Ftalaten zijn niet chemisch verbonden aan de plastics waar ze in zitten en treden dus uit. In speelgoed is het gebruik dan ook al langer verboden.

Ook zitten ze veel in cosmetica zoals bijvoorbeeld deodorant. Ze komen dan in het lichaam door de huid direct in de bloedsomloop.

Via de lucht. Doordat de stoffen in de tijd vrijkomen in de lucht ademen we deze in en komen ze in ons lichaam terecht. Dit gebeurt vooral binnen. Onderzoek heeft aangetoond dat er behoorlijke concentraties in huizen aanwezig kan zijn dus goede ventilatie is belangrijk.

Uitzonderingen?

De volgende uitzonderingen staan vermeld in de richtlijn:

• De beperking van DEHP, BBP, DBP en DIBP is van toepassing op medische hulpmiddelen, met inbegrip van medische hulpmiddelen voor in-vitrodiagnostiek, en op meet- en regelapparatuur met inbegrip van industriële meet- en regelapparatuur, met ingang van 22 juli 2021.
• De beperking van DEHP, BBP, DBP en DIBP is niet van toepassing op kabels of reserveonderdelen voor de reparatie, het hergebruik, het aanpassen van de functionele aspecten of het verbeteren van de capaciteit van EEA die voor 22 juli 2019 op de markt zijn gebracht, en op medische hulpmiddelen, met inbegrip van medische hulpmiddelen voor in-vitrodiagnostiek, en meet- en regelapparatuur, met inbegrip van industriële meet- en regelapparatuur, die voor 22 juli 2021 op de markt zijn gebracht.

Wat nu?

Er is ruim de tijd om producten aan te passen. Het amendement is al in 2015 gepubliceerd dus we zijn al 2 jaar onderweg en hebben nog 2 jaar de tijd. Belangrijk is om een inventarisatie te maken van producten waarin deze stof zit. Breng daarna de technische constructie dossiers up to date. Zorg ervoor dat dan aan de aangepaste richtlijn wordt voldaan.

De verklaring van overeenstemming hoeft niet te wijzigen voor wat betreft het richtlijn nummer. Dat blijft namelijk de 2011/65/EU. Het is wel verstandig om een nieuwe verklaring op te stellen en daarbij het amendement te vermelden.