Waarom zou je een risicoanalyse doen als er een product norm is. Het is veel werk en als er een norm is waarom zou je dat dan nog moeten doen. De vraag is echter in hoeverre is er een goed passende product norm? Laten we eens kijken naar armaturen die in sporthallen worden toegepast.

In de praktijk zijn dat vaak armaturen die volgens de EN 60598-2-5 of volgens EN 60598-2-1 zijn gekeurd. Die normen zijn voor floodlights en voor algemene verlichting. Nu lijkt het dat dat dan voldoende is. De risico’s van de producten worden afgedekt in die norm maar is dat dan ook werkelijk helemaal zo?

Risicoanalyse, sporthallen.

De richtlijn vereist dat we een risicoanalyse doen op basis waarvan we bepalen welke maatregelen we moeten nemen om een veilig product af te leveren. In sporthallen hebben we te maken met een vergroot risico dat er bijvoorbeeld een bal tegen het armatuur komt. En wel een bal met hoge snelheid. Het is niet alleen zo dat die bal tegen het armatuur kan komen maar ook dat er veel mensen in de buurt zijn. Een sporthal heeft ook de eigenschap dat dat risico vaak voorkomt.

Als we dat die informatie in de risicoanalyse stoppen dan moeten we concluderen dat er maatregelen nodig zijn om de balveiligheid van een armatuur te garanderen. Het mag niet zo zijn dat tijdens een zaalvoetbal wedstrijd de armaturen naar beneden komen.

Mechanische veiligheid

Kijken we naar de EN 60598-2-1 zijn wel eisen voor mechanische veiligheid vermeld. Dat zijn onder andere de veerhamer testen. In deel 5 zijn ook eisen opgenomen die wat zeggen over het breken van eventueel glazen delen van het armatuur. Hier wordt de IK test norm voor gebruikt met die wijziging dat het glas mag breken (IK 08). Dat gebroken glas mag dan bepaalde afmetingen hebben.

Maar is dat dan voldoende? Een goede vraag. De EN 60598-2-5 gaat namelijk uit van floodlights. Die hebben een bepaalde toepassing en dat is vooral terrein verlichting of het aanlichten van gebouwen. Maak je dan een risicoanalyse dan verschilt die ten opzichte van een sporthal. Twee punten:

1. In een sporthal is de kans dat er een bal tegen het armatuur komt groter dan op pleinen en terreinen. Die kans is aanzienlijk groter aangezien het gebruik van dat terrein of de sporthal daar specifiek voor bedoeld is. Vaak hangen de armaturen boven het eigenlijke speelveld en op een lagere hoogte dan veelal bij speelvelden in de open ruimte het geval is.
2. In een sporthal hebben we te maken met de sporters die zeker aanwezig zullen zijn. Bij terreinen staan de armaturen vaak aan de randen en is het nog de vraag of er mensen onder zullen staan. Dat is niet uitgesloten maar in een sporthal is het zo goed als zeker dat er mensen onder zullen staan. Ook hier vooral omdat de armaturen vaak direct boven het speelveld hangen.

Beide punten in aanmerking nemende kun je dus stellen dat aanvullende maatregelen noodzakelijk zijn. In dit geval moet je dus aanvullend kijken naar de mechanische veiligheid van de armaturen.

Balvastheid volgens DIN 18032-3

Onze Oosterburen hebben daar dan ook een mooie norm voor ontwikkeld. Het is de DIN 18032-3. De titel van de norm is “Sport halls – Halls for gymnastics, games and multi-purpose use – Part 3: Testing of safety against ball throwing”. Deze norm gaat dus niet over armaturen maar specifiek over balveiligheid. Een norm dus die we als B norm kunnen classificeren. Het lastige is dat deze norm geen Europese status heeft. Het is geen EN norm.

Als we echter opzoek gaan naar EN normen zullen we die niet vinden, of beter gezegd ik heb hem niet kunnen vinden. Het is daarom dan handig om deze norm toe te passen om te bepalen of een armatuur voldoende balvast is in geval van armaturen die toegepast worden in sporthallen.

Moet je de DIN 18032-3 toepassen?

Nee dat hoeft niet. De richtlijn laat toe dat je andere manieren zoekt om vast te stellen of het product voldoende mechanisch veilig is. Het is dan zeker handig om gebruik te maken van normen die veelal erkend worden zeker door rechtbanken. In dit geval is het dan wel een Duitse norm en geen EN norm maar toch zal dat in de veel gevallen geaccepteerd worden.

Uitzonderingen bevestigen de regel echter ook hier zullen veel beheerders van sporthallen eisen dat aan die norm wordt voldaan. Dus het is dan handig om ervoor te zorgen dat het armatuur aan die eisen voldoet. Het zal de markt enkel vergroten.

Meer lezen over CE in de verlichtingsindustrie? Klik hier.